Inleiding Voor de scheepvaartindustrie is ballastwater een cruciaal onderdeel van het operationele proces van schepen. Ballastwater wordt gebruikt om de stabiliteit van schepen te waarborgen tijdens het laden, lossen en varen. Echter, wanneer ballastwater wordt geloosd in een andere omgeving dan waar het is ingenomen, kunnen schadelijke organismen en pathogenen worden geïntroduceerd in nieuwe ecosystemen. Deze invasieve soorten kunnen aanzienlijke schade aanrichten aan lokale biodiversiteit, economieën en menselijke gezondheid en hierdoor het landschap veranderen.

Om deze milieuproblemen aan te pakken, heeft de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) het Internationaal Verdrag voor het Beheer van Ballastwater en Sedimenten opgesteld. Sinds september 2024 is het voor alle schepen wereldwijd verplicht om een goedgekeurd ballastwaterbehandelingssysteem (BWTS) aan boord te hebben en te gebruiken om te voorkomen dat invasieve soorten verspreid worden. Dit onderzoek richt zich op de naleving van deze regelgeving en de effectiviteit van verschillende BWTS die momenteel in gebruik zijn.

Doel van de Scriptie Het doel van deze scriptie is om een vergelijkende studie uit te voeren naar de mate waarin schepen zich aan de nieuwe ballastwaterregelgeving houden, en om de effectiviteit van verschillende ballastwaterbehandelingssystemen (BWTS) te analyseren. Specifiek zal worden onderzocht welke systemen het meest worden gebruikt, hoe goed scheepseigenaren en operators voldoen aan de nieuwe regelgeving. Binnen het onderzoek ligt de focus op de effectiviteit van ballastwaterbehandelingssystemen en de vraag of deze voldoen aan de door de conventie opgelegde drempelwaarden voor levende organismen, pathogenen.

Domein van het onderzoek

Het onderzoek zal alleen gebaseerd zijn op schepen dat gecontroleerd zijn geweest in Belgische havens en schepen van Belgische rederijen. Het domein zal meer verfijnen naar gelang de literatuurstudie vordert en er meer zicht is op welke mogelijkheden die open zijn voor onderzoek.

Mogelijke onderzoeksvragen

1. In welke mate houden schepen zich sinds september 2024 aan de verplichte ballastwaterregelgeving van de IMO?

2. Wat zijn de meest gebruikte ballastwaterbehandelingssystemen (bijvoorbeeld UV-desinfectie, elektrolyse, of chemische behandeling), en hoe verschillen ze in termen van effectiviteit en operationele kosten?

3. Wat is de impact van deze naleving op de verspreiding van invasieve mariene soorten, specifiek gericht op Europese havens?

4. Welke obstakels ervaren scheepseigenaren bij het implementeren van BWTS, en welke aanbevelingen kunnen worden gedaan om de naleving verder te verbeteren?

Methode Het onderzoek zal bestaan uit een literatuurstudie naar de soorten BWTS die momenteel goedgekeurd zijn en in gebruik zijn, gevolgd door een kwantitatieve analyse van de naleving onder schepen. Dit zal gebeuren door middel van gegevensverzameling uit scheepsregistraties, interviews met scheepsoperators, port state control en het onderzoeken van ballast water afkomstig van schepen in Belgische havens. Indien dit mogelijk

Daarnaast kunnen casestudies van Europese havens zoals Rotterdam, Hamburg, Antwerpen helpen in een schets geven van de situatie.

Relevantie van het Onderzoek Dit onderzoek is relevant voor de maritieme industrie, beleidsmakers en milieuwetenschappers, omdat het inzicht biedt in de naleving van internationale milieuregels en de effectiviteit van technologische oplossingen voor een urgent milieuprobleem. Bovendien kunnen de resultaten bijdragen aan het verbeteren van regelgeving om de impact van ballastwater op mariene ecosystemen verder te beperken. Het onderzoek zal in het bijzonder aantonen in hoeverre schepen voldoen aan de nieuwe ballastwaterregelgeving en de mate van naleving binnen de maritieme sector in België beoordelen.

Verwachte Resultaten Het onderzoek zal inzicht bieden in de mate van naleving door schepen en de effectiviteit van verschillende BWTS in het voorkomen van ecologische schade door invasieve soorten. Bovendien kunnen aanbevelingen worden gedaan om de implementatie van de systemen te verbeteren en eventuele obstakels bij scheepseigenaren te adresseren.

Conclusie De verplichting voor schepen om een ballastwaterbehandelingssysteem te installeren en te gebruiken, vertegenwoordigt een belangrijke stap richting een duurzamere scheepvaartsector. Dit onderzoek heeft tot doel te analyseren hoe succesvol deze maatregelen zijn sinds de invoering in 2024 en biedt belangrijke inzichten in de toekomst van ecologisch verantwoorde scheepvaartpraktijken.